Toespraak Burgemeester Pierik bij Dodenherdenking - 4 mei 2024

Toespraak Burgemeester Pierik bij Dodenherdenking - 4 mei 2024

Dames en heren, de Nederlandse burgemeesters hebben een open brief
geschreven over het opkomend antisemitisme en roepen op tot verzet tegen
elke vorm van discriminatie en racisme.

De inhoud van deze brief wil ik hier en nu graag met u delen.

In het Nationaal Holocaust Museum is een bord te zien dat tijdens de Tweede
Wereldoorlog op veel plekken in ons land hing. 'Joden niet gewenst' staat erop.
Deze borden moesten vaak op last van de bezetter bij winkels en cafés worden
opgehangen. Er waren ook Nederlanders die zo'n bord uit eigener beweging
ophingen.

Enkele weken na 7 oktober 2023 kreeg een Joods kind van één van zijn niet-
Joodse klasgenootjes een tekening mee naar huis. Daarop stond Adolf Hitler
getekend, met een pistool erbij.

Beste mensen, antisemitisme is geen incident maar een eeuwenoude vorm van
racisme die, als we niets doen, van generatie op generatie wordt doorgegeven.
De Holocaust is de extreme consequentie van het uitsluiten van mensen op
basis van hun afkomst. De Holocaust leert ons dat we ons altijd moeten
verzetten tegen elke vorm van discriminatie en racisme.

Antisemitisme is na de Tweede Wereldoorlog nooit weggeweest, maar stak al in
de jaren voor 7 oktober 2023 vaker de kop op. Dat gebeurde op verschillende
manieren en kwam uit veel verschillende hoeken van de samenleving. Rondom
de coronacrisis hebben we bijvoorbeeld gezien dat complotdenkers maar al te
vaak anti-Joodse stereotypen gebruiken en zelfs zijn veroordeeld voor het
bagatelliseren van de Holocaust. Na 7 oktober is het aantal antisemitische
incidenten nog meer toegenomen.

Het recent opgelaaide antisemitisme houdt verband met de geweldsexplosie in
het Midden-Oosten. Wij hebben met afschuw de terreuraanslag door Hamas op
7 oktober gadegeslagen. En wij gruwen van de gigantische aantallen
burgerdoden in Gaza.

Maar beste mensen, kritiek op de Israëlische regering is geen antisemitisme.
Maar Joodse mensen verantwoordelijk houden voor het handelen van die
regering, alleen omdat zij Joods zijn, is dat wel. Joodse mensen intimideren,
uitschelden of zelfs fysiek aanvallen is antisemitisch en strafbaar. Wij staan pal
voor de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid om te demonstreren, maar wij
accepteren geen antisemitisme.

Wij burgemeesters schrijven deze brief niet alleen als gezagsdragers en
wetshandhavers. Wij schrijven deze brief ook als de eerste burgers van onze
gemeenten. In die rol roepen wij onze medeburgers op om rekening te houden
met elkaar. Om niet de grenzen van het toelaatbare op te zoeken. We vragen
onze medeburgers om geen leuzen te gebruiken die anderen kwetsen en intimideren.
Om geen ongepaste vergelijkingen met de Holocaust of het nazisme te
maken die overlevenden intens veel pijn doen. Wij spreken ons uit als we zien
of horen dat onze Joodse medeburgers geïntimideerd worden of als er
anderszins morele grenzen worden overschreden, ook als die niet strafbaar zijn.

In veel gemeenten zijn er Joodse mensen, vaak met familie in Israël, en
Palestijnen die in grote angst leven om hun dierbaren en anderen met sterke
betrokkenheid bij het conflict, die desondanks met elkaar in gesprek blijven.
Soms ondanks heftige meningsverschillen.

Wij zijn ongelooflijk trots op die inwoners. Zij zaaien vrede in onze samenleving.
Laten we die kwetsbare vrede niet vertrappen. Laten we ons blijven verzetten
tegen elke vorm van discriminatie en racisme.

In heel Nederland herdenken we onze doden op vier mei en vieren we onze
vrijheid op vijf mei. Wij roepen al onze inwoners op om respect te hebben voor
die belangrijke en waardevolle traditie.

Na deze oproep wil ik graag afsluiten met een indrukwekkend gedicht van
Hind Joudah. Zij is in 1983 geboren in het AI-Bureij vluchtelingenkamp in Gazo
en schreef het gedicht "Dichter in tijden van oorlog".

Dichter in tijden van oorlog

Wat betekent het om dichter te zijn in tijden van oorlog?
Het betekent je verontschuldigen...
uitgebreid verontschuldigen
aan de verbrande bomen
aan de nest loze vogels
aan de verpletterde hulzen
aan de lange scheuren langs de straten
aan de bleke wangen van kinderen voor en na de dood
aan de gezichten van elke verdrietige of vermoorde moeder
Wat betekent het om veilig te zijn In tijden van oorlog?
Het betekent je te schamen...
voor je glimlach
voor het warm hebben
voor je schone kleien
voor je luie uurtjes
voor je geeuwen
voor je kopje koffie
voor je diepe slaap
voor het hebben van levende naasten
voor het hebben van een volle maag
voor het hebben van stromend water
voor het hebben van schoon water
voor het mogen douchen
En voor het terloops In leven zijn!
Oh God
Laat me geen dichter zijn in tijden van oorlog