Voorkant Zwanenhof

Kind erkennen

Als twee mensen samen een kind krijgen en niet getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben, heeft het kind wettelijk gezien één ouder: de biologische moeder. De vader of duomoeder moet eerst het kind erkennen om juridisch gezien de ouder te worden van het kind. De persoon die het kind erkent hoeft niet de biologische ouder te zijn.

Wat is erkenning?

Erkenning houdt in:

  • U krijgt een zorg- en op­voe­dings­plicht voor het kind.
  • Het kind krijgt erf­recht.
  • Het kind kan bij de er­ken­ning uw ach­ter­naam krij­gen.

Erkenning binnen huwelijk of geregistreerd partnerschap

Bent u als man en vrouw getrouwd of hebt u een geregistreerd partnerschap en krijgt u binnen deze relatie een kind, dan hebt u als man automatisch het juridisch vaderschap over het kind. Erkenning is dan niet nodig. Ook hebt u binnen een huwelijk of geregistreerd partnerschap allebei automatisch het ouderlijk gezag.

Erkenning tijdens zwangerschap

  • Dit kan in elke ge­meen­te in Ne­der­land. Het hoeft niet per se in uw woon­plaats.
  • Het voor­deel van er­ken­ning tij­dens de zwan­ger­schap: het kind heeft ju­ri­disch ge­zien met­een twee ou­ders, ook als er voor de ge­boor­te­aan­gif­te iets ge­beurt met de per­soon die het kind heeft er­kend. Daar­om ad­vi­se­ren wij u om deze op­tie te kie­zen. Ook bij een twee­de of vol­gend kind uit de­zelf­de re­la­tie.
  • Bij het eer­ste kind geldt: de moe­der moet per­soon­lijk mee ko­men als u wilt dat het kind de ach­ter­naam van de er­ken­ner krijgt. Als u wilt dat het kind de ach­ter­naam van de moe­der krijgt, kan de moe­der schrif­te­lijk toe­stem­ming ge­ven.
  • Bij een twee­de of vol­gend kind geldt: de moe­der moet op­nieuw toe­stem­ming ge­ven. Dat kan schrif­te­lijk via het formulier 'toestemming moeder tot erkenning'. Het formulier kunt u vinden onder de knop 'Aanvraag'. Een twee­de of vol­gend kind uit de­zelf­de re­la­tie krijgt au­to­ma­tisch de­zelf­de ach­ter­naam als het eer­ste kind.

Erkenning bij geboorteaangifte

  • Dit moet in de ge­meen­te waar het kind ge­bo­ren is.
  • Bij het eer­ste kind geldt: de moe­der moet per­soon­lijk mee ko­men als u wilt dat het kind de ach­ter­naam van de er­ken­ner krijgt. Als u wilt dat het kind de ach­ter­naam van de moe­der krijgt, kan de moe­der schrif­te­lijk toe­stem­ming ge­ven.
  • Bij een twee­de of vol­gend kind geldt: de moe­der moet op­nieuw toe­stem­ming ge­ven. Dat kan schrif­te­lijk. Een twee­de of vol­gend kind uit de­zelf­de re­la­tie krijgt au­to­ma­tisch de­zelf­de ach­ter­naam als het eer­ste kind.
  • De naam van de er­ken­ner komt op pa­gi­na twee van de ge­boor­te­ak­te te staan. De ge­meen­te maakt na­me­lijk eerst de akte en voegt daar la­ter de er­ken­ning aan toe.

Erkenning na geboorteaangifte

  • Dit kan in elke ge­meen­te in Ne­der­land. Het hoeft niet per se in uw woon­plaats.
  • De er­ken­ning geldt van­af de da­tum dat u het kind er­kent, niet van­af de ge­boor­te.
  • De naam van de er­ken­ner komt op pa­gi­na twee van de ge­boor­te­ak­te te staan. De ge­meen­te maakt na­me­lijk eerst de akte en voegt daar la­ter de er­ken­ning aan toe. 

Wat u moet meenemen

Als het kind jon­ger is dan 12 jaar:

  • een gel­dig iden­ti­teits­be­wijs van uzelf en de moe­der
  • per­soon­lij­ke of schrif­te­lij­ke toe­stem­ming van de moe­der. De moe­der moet per­soon­lijk mee als u wilt dat het kind de ach­ter­naam van de er­ken­ner krijgt. 

Als het kind tus­sen de 12 en 16 jaar oud is:

  •  een gel­dig iden­ti­teits­be­wijs van uzelf, de moe­der en het kind
  •  per­soon­lij­ke of schrif­te­lij­ke toe­stem­ming van de moe­der en het kind. Ge­bruik hier­voor het For­mu­lier toe­stem­ming moe­der tot er­ken­ning. Let op: de moe­der moet per­soon­lijk mee als u wilt dat het kind de ach­ter­naam van de er­ken­ner krijgt. 

Als het kind 16 jaar of ou­der is:

  • het kind zelf. Hij of zij moet kie­zen wat zijn/​haar ach­ter­naam wordt.
  • een gel­dig iden­ti­teits­be­wijs van uzelf en het kind
  • per­soon­lij­ke toe­stem­ming van het kind. De moe­der hoeft geen toe­stem­ming meer te ge­ven als het kind 16 jaar of ou­der is.

Kind woont in buitenland of is daar geboren
Er kunnen meer documenten nodig zijn als uw kind in het buitenland is geboren, of als moeder en kind in het buitenland wonen. Maak hiervoor een afspraak bij de Publieksbalie. U krijgt dan advies op maat.

Geen geboorteakte nodig
U hebt geen geboorteakte nodig voor de erkenning als uw kind in Nederland geboren is.

Ingangsdatum erkenning
Erkent u een kind na de geboorte, dan geldt de erkenning vanaf de datum dat u het kind erkent en niet vanaf de geboorte. Let op: uw naam staat in dit geval op pagina twee van de geboorteakte. De gemeente voegt de erkenning namelijk pas later aan de geboorteakte toe.

Apart aanvragen: gezamenlijk gezag

Tot 01-01-2023 heeft u door erkenning niet automatisch het gezamenlijk gezag over uw kind. Gezamenlijk gezag moet u aanvragen bij de rechtbankexterne-link-icoon.

Vanaf 01-01-2023 wordt deze wet gewijzigd.
In de wet is vastgelegd dat ongehuwde en niet-geregistreerde partners bij het erkennen van hun kind automatisch gezamenlijk ouderlijk gezag krijgen met de moeder. Zij hoeven het gezag niet langer samen met de moeder aan te vragen bij de rechtbank.

Voor kinderen die erkend zijn voor 1 januari 2023 verandert er niets door de wetswijziging. Zij vallen nog onder de oude wetgeving. Dat betekent dat ouders het gezamenlijk gezag alsnog apart moeten aanvragen bij de rechtbank.

Gezamenlijk gezag door erkenning

Het is belangrijk dat ouders waar mogelijk gezamenlijk het gezag over hun kinderen uitoefenen en dat beide ouders nauw betrokken zijn bij de verzorging en opvoeding van kinderen. 

Tot 1 januari 2023 is er alleen automatisch gezamenlijk gezag als kinderen binnen een huwelijk of geregistreerd partnerschap worden geboren. Ouders die niet gehuwd zijn of geen geregistreerd partnerschap hebben moeten het gezamenlijk gezag zelf regelen bij de rechtbank. Zij kunnen dit (digitaal) aanvragen bij de rechtbank. 

Deze manier van het aanvragen van erkenning en gezag sluit onvoldoende aan bij de samenleving. Inmiddels worden meer dan de helft van de eerstgeboren kinderen geboren buiten het huwelijk of geregistreerd partnerschap. Uit deze groep ouders regelt een op de drie het gezamenlijk gezag niet. De overheid wil het verkrijgen van gezag vereenvoudigen voor alle ouders. 

Wanneer is het gezamenlijk gezag van belang

Het is belangrijk om gezamenlijk gezag goed te regelen. Dit kan anders voor vervelende situaties zorgen voor ouders en kind. Dit is van belang bij:
• Het doorgeven van een verhuizing of aanvragen van een reisdocument
• Het reizen met minderjarigen naar het buitenland
• Een juiste berekening van toeslagen
• De inschrijving voor een kinderdagverblijf en school
• Medische beslissingen maken en inzage in een medische dossier
• Ingrijpen bij een onveilige gezinssituatie
• De ouder die het gezag heeft komt te overlijden  

Vanaf 1 januari 2023 is de wet gewijzigd; gezamenlijk gezag door erkenning

Ongehuwde en niet geregistreerde ouders ervaren het vaak als een drempel om zelf het gezamenlijk gezag te regelen. Dit heeft als risico dat het gezamenlijk gezag niet wordt aangevraagd. De overheid vindt het belangrijk dat het verkrijgen van gezamenlijk gezag zo laagdrempelig mogelijk wordt georganiseerd. 

Daarom is per 1 januari 2023 de wet gewijzigd. In de wet is vastgelegd dat ongehuwde en niet-geregistreerde partners bij het erkennen van hun kind automatisch gezamenlijk ouderlijk gezag krijgen met de moeder. Zij hoeven het gezag niet langer samen met de moeder aan te vragen bij de rechtbank. Voor kinderen die erkend zijn voor 1 januari 2023 verandert er niets door de wetswijziging. Zij vallen nog onder de oude wetgeving. Dat betekent dat ouders het gezamenlijk gezag alsnog apart moeten regelen. 

Hoe vraag ik gezag aan?

Wanneer een kind is erkend maar de ouders nog niet samen het gezag hebben kunnen de ouders samen online een gezamenlijk verzoek indienen bij de rechtbank. Dit is eenvoudig, gratis en duurt slechts 10 minuten. In de meeste gevallen geldt dat daarna de erkenner het gezamenlijk gezag met de moeder over het kind krijgt.

Apart aanvragen: gezamenlijk gezag

Tot 01-01-2023 heeft u door erkenning niet automatisch het gezamenlijk gezag over uw kind. Gezamenlijk gezag moet u aanvragen bij de rechtbankexterne-link-icoon.  

Overgangsregeling

Is een kind erkend voor 1 januari 2023 maar na deze datum geboren? Dan moet degene die het kind erkend heeft  nog steeds apart met de moeder het gezamenlijk gezag aanvragen .

Wat betekent het hebben van gezag?

Het gezag over een kind brengt meer rechten en plichten met zich mee dan alleen het ouderschap . Wanneer een ouder het gezag heeft, heeft diegene ook daadwerkelijk het recht en de plicht om het kind te verzorgen en op te voeden.

Dit is dus uitgebreider dan alleen een recht om omgang en een verantwoordelijkheid voor het (mee-)betalen aan de verzorging en opvoeding van kinderen. Gezaghebbenden kunnen ook belangrijke beslissingen nemen met betrekking tot het kind. Denk hierbij aan een schoolkeuze, medische beslissingen, een verhuizing of het aanvragen van een reisdocument en een vakantie naar het buitenland. Een ouder die alleen het gezag heeft, heeft bij het nemen van deze beslissingen geen toestemming nodig van de andere ouder zonder gezag.

Als u niet de Nederlandse nationaliteit hebt

Er gelden mogelijk andere regels als u niet de Nederlandse nationaliteit hebt. Soms kunt u dan geen kind erkennen. Ga naar de Publieksbalie voor informatie en advies over uw persoonlijke situatie.

Voorwaarden

De erkenner hoeft niet de biologische ouder te zijn. Voor erkenning gelden de volgende voorwaarden:

  • De er­ken­ner moet mi­ni­maal 16 jaar oud zijn.
  • Als het kind ou­der is dan 12 jaar, moet het kind zelf ook toe­stem­ming ge­ven voor de er­ken­ning.
  • Als het kind jon­ger is dan 16 jaar, moet de moe­der toe­stem­ming ge­ven voor de er­ken­ning.

Staat u onder curatele? Dan heeft u toestemming van de kantonrechter nodig.

Kosten

Het erkennen van een kind is gratis.

Een uittreksel van de erkenningsakte kost € 13,80.

Aanvraag

Voor het erkennen kunt u een afspraak maken.

Gaat het om het eerste kind uit de relatie? Dan gaat de moeder mee naar de gemeente voor de naamskeuze.

Bij een twee­de of vol­gend kind geldt: de moe­der moet op­nieuw toe­stem­ming ge­ven. Dat kan schrif­te­lijk. Daar kan het onderstaande formulier voor worden gebruikt.

Verwerkingsduur
Tijdens de afspraak krijgt u te horen hoe lang het duurt om de erkenning te verwerken. Dit hangt af van uw persoonlijke situatie.

Hoe lang duurt het?
De erkenning kan niet altijd direct tijdens de afspraak in orde worden gemaakt. Dit hangt af van de persoonlijke situatie van het kind en de erkenner. Erkenning duurt bijvoorbeeld langer als het kind geboren is voor 1985 of als de erkenner niet de Nederlandse nationaliteit heeft.

Iemand machtigen niet mogelijk
Als erkenner moet u altijd zelf langskomen. Iemand anders kan de erkenning niet voor u doen, ook niet met een machtiging.

Nationaliteit van de erkenner
Als u niet de Nederlandse nationaliteit hebt, dan gelden er mogelijk andere regels. Ga naar de Publieksbalie voor informatie en advies over uw persoonlijke situatie. U moet hiervoor altijd een afspraak maken.

Bijlage