afbeelding van gemeenten verbonden door twence

Eén Regionaal Warmtebedrijf Twente

07 oktober 2024
Nieuws

Zo’n zestig jaar geleden vervingen we in Nederland turf en kolen door aardgas. Inmiddels maken we een nieuwe stap voor een schoner en veiliger milieu: aardgas verdwijnt uiterlijk in 2050 uit onze huizen. Koken kan bijvoorbeeld elektrisch. In moderne, goed geïsoleerde woningen, kan een warmtepomp het huis elektrisch verwarmen. En oudere huizen in steden kunnen we bijvoorbeeld verwarmen met een warmtenet. Borne, Enschede en Hengelo hebben daar al plannen voor.

Het is logisch dat de Twentse gemeenten ook op dit terrein samenwerken. De verbrandingsovens van afvalverwerker Twence leveren veel warmte. De gemeenten onderzochten -met enkele bedrijven- of die warmte geschikt is voor een regionaal warmtenet. Hun conclusie: een regionaal warmtenet kan er komen.
Zo’n warmtenet vergt veel voorbereiding, inclusief een nieuwe warmtebedrijf. De gemeenten Borne, Enschede en Hengelo keken ook hoe zo’n regionaal warmtebedrijf kan opstarten. De resultaten van deze verkenning zijn verwerkt in het Koersdocument Regionaal Warmtebedrijf.
Landelijk komen er nieuwe wetten over onder meer warmtenetten. Gemeenten krijgen daardoor de mogelijkheid zelf te besluiten over een ‘collectieve warmtevoorziening’. De nieuwe wetgeving voorkomt dat grote bedrijven de overhand krijgen. Overheden krijgen namelijk een meerderheidsbelang in warmtebedrijven. 

In het Koersdocumentkomen vragen aan bod, zoals:
* Hoe komt zo’n warmtebedrijf tot stand?
* Voor welk verzorgingsgebied is het warmtebedrijf?
* Aan welke kenmerken moet het bedrijf voldoen?
* Zijn (ook op de lange termijn) de leveringszekerheid en betaalbaarheid verzekerd?
* Hoe gaan we om met bestaande initiatieven, voordat het regionale warmtebedrijf er is?

Warmtebedrijven zijn vaak in handen van (grote) private bedrijven. Dat mag in de toekomst niet meer. Maar warmtebedrijven met een rol van overheden ontstaan niet vanzelf. Gemeenten moeten hun wensen op rij zetten. Met organisaties die kunnen helpen bij het realiseren van deze wensen, volgt veel overleg. 

De provincies Overijssel en Drenthe, regionale netbeheerders en Energie Beheer Nederland voeren samen onderzoek uit naar warmteoplossingen. De plannen voor het oprichten van een eigen regionaal warmtebedrijf in Twente, passen in die lijn van beide provincies.
In het strategische koersdocument stellen de drie Twentse gemeenten voor om uit te gaan van één gezamenlijk gebied voor warmtelevering (warmtekavel[1]) . Daarvoor moeten zij één regionaal publiek warmtebedrijf aanwijzen. Later zou dit warmtebedrijf ook inkoop/productie, het transport en de levering van warmte in aangrenzende gemeenten kunnen verzorgen. 

Het warmtebedrijf voor Borne, Hengelo en Enschede:

  • is een bedrijf waarin één of meerdere publieke partij(-en)[2] meer dan 50% stemrecht hebben[3];
  • heeft een professionele, slagvaardige en financieel draagkrachtige organisatie;
  • kan zelfstandig functioneren;
  • zorgt voor betaalbare warmte-oplossingen;
  • waarborgt de belangen van de gemeenten Borne, Hengelo en Enschede;
  • werkt aan plaatselijke instemming met collectieve warmte-oplossingen;
  • heeft een bestuurlijke/juridische vorm, die het best past bij de risico’s van de activiteiten.

Lange termijn

De aanleg van een warmtenet kost veel geld. Daarom is het belangrijk dat het warmtebedrijf ook op de lange termijn (rest)warmte kan leveren. Als we bijvoorbeeld (veel) minder afval gaan verbranden, waar halen we dan de (rest)warmte vandaan?
In Twente wordt inmiddels onderzoek gedaan naar toekomstige (warmte)bronnen. Zodra de resultaten (begin 2025) van die zogeheten bronnenstrategie beschikbaar zijn, worden ze aan dit Koersdocument toegevoegd.

In Enschede en Hengelo bestaan al lokale warmtenetten. Ook zijn er initiatieven die kunnen uitmonden in de aanleg en uitbreiding van een warmtenet. Voorgesteld wordt om deze ontwikkelingen zoveel mogelijk doorgang te laten vinden. Dat kan vooruitlopend op de start van een regionaal warmtenet en een regionaal warmtebedrijf.


------------------------------------------------------------------------------------------------------------

[1] Het voorontwerp van de Wet collectieve warmte (Wcw) verstaat daaronder een aaneengesloten gebied binnen één of meerdere gemeenten waarvoor een warmtebedrijf is of kan worden aangewezen. Het aanwijzen van een warmtekavel en warmtebedrijf wordt onder de Wcw de wettelijke taak van de gemeente.

[2] Eigendom in handen van de staat, de provincie, een gemeente of een ander openbaar lichaam.

[3] Dit is een wettelijke vereiste.

Dit is de publieksvriendelijke samenvatting van de Conceptversie ‘Koersdocument Regionaal Warmtebedrijf Twente’. Opgesteld door gemeenten Enschede, Hengelo en Borne.